Trẻ sơ sinh bị ho: 12 cách “gỡ rối” cho mẹ

Trẻ sơ sinh bị ho không phải chuyện quá xa lạ. Vì vậy, phụ huynh cần phải nắm rõ những thông tin về bệnh lý để chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho bé yêu một cách tốt nhất. Bài viết dưới đây sẽ trang bị cho bạn những kiến thức đó.

??? Cần phải biết:

Em bé sơ sinh bị ho cần được xử lý ngay để tránh biến chứng
Em bé sơ sinh bị ho cần được xử lý ngay để tránh biến chứng

Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị ho

Ho là một hiện tượng sinh lý bình thường nhằm bảo vệ cơ thể trước sự xâm nhập “bất hợp pháp” vi khuẩn, virus, nấm mốc. Cơn ho của trẻ sơ sinh bắt nguồn từ 2 nguyên nhân:

Ho do nhiễm khuẩn đường hô hấp trên

Bao gồm thanh quản, xoang, họng, mũi, tai. Những cơ quan này được mệnh danh là “cửa ngõ” của hệ hô hấp, là “tuyến đầu” tiếp xúc với môi trường bên ngoài. Vì vậy, chúng rất dễ bị bệnh, nếu chẳng may có bất cứ sự thay đổi bất thường nào. Chẳng hạn như: thời tiết chuyển mùa, môi trường ô nhiễm, bụi bẩn, nhà cửa vệ sinh kém, ẩm mốc.

Viêm đường hô hấp trên và dưới là những bệnh lý gây ho phổ biến cho trẻ sơ sinh
Viêm đường hô hấp trên và dưới là những bệnh lý gây ho phổ biến cho trẻ sơ sinh

Các bệnh lý xảy ra ở đường hô hấp trên gây ho cho trẻ sơ sinh là:

  • Viêm họng
  • Viêm mũi
  • Viêm amidan
  • Viêm thanh quản
  • Viêm tai giữa
  • Cảm cúm

Ho do nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới

Nhóm bệnh gây ho ở đường hô hấp dưới có triệu chứng nghiêm trọng hơn ho do viêm đường hô hấp trên. Đó là viêm phế quản, viêm phổi, hen suyễn,…

Những bệnh lý này thường gặp ở trẻ có hệ miễn dịch kém, thường xuyên tiếp xúc với tác nhân gây hại trong một thời gian dài (khói thuốc lá, bụi bẩn, hóa chất,…). Trẻ sơ sinh ho nhiều do viêm đường hô hấp dưới nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn tới biến chứng nguy hiểm. Trẻ có thể rơi vào trạng thái suy hô hấp, ngừng thờ.

Con bạn bị ho loại nào?

Cơn ho của trẻ sơ sinh rất đa dạng. Điều quan trọng nhất là xác định được loại ho mà còn bạn mắc phải. Bởi, mỗi cơn ho thường là biểu hiện các bệnh khác nhau. Nhận biết được điều này sẽ giúp mẹ có biện pháp chăm sóc cho bé yêu đúng đắn hơn.

Trẻ sơ sinh bị ho sổ mũi

Bé sơ sinh bị ho đi kèm với triệu chứng sổ mũi có thể là dấu hiệu báo hiệu rằng con đang bị cảm lạnh. Lúc đầu, mũi bé sẽ bị nghẹt hoặc chảy dịch (vàng, xanh). Sau đó khoảng 1-2 ngày, triệu chứng bắt đầu rõ ràng hơn, trẻ sẽ cảm thấy mệt mỏi, người đau nhức, hắt xì, khó ngủ, chán ăn, sốt và ho kéo dài.

Em bé sơ sinh ho và sổ mũi
Em bé sơ sinh ho và sổ mũi

Thông thường, trẻ sơ sinh bị ho sổ mũi do cảm lạnh thường khỏi trong vòng 3 – 5 ngày. Tuy nhiên, nếu sau 10 – 14 ngày, triệu chứng của bệnh vẫn tiếp diễn, phụ huynh hãy đưa trẻ tới bệnh viện để được kiểm tra và điều trị.

Trẻ sơ sinh bị ho có đờm

Bé bị ho có đờm rất dễ nhận biết vì nó thường khiến bé tiết ra nhiều đờm khi ho. Khi ho đờm, bé sẽ phát ra tiếng ọc ọc, do chất nhầy được đẩy qua đường thở.

Ho có đờm thường kèm theo chảy nước mắt, chảy nước mũi và cảm giác đau rát họng. Đây có thể là biểu hiện của bệnh trào ngược dạ dày, viêm phế quản, hen phế quản, viêm phổi.

Bé sơ sinh bị ho khan

Đây là hiện tượng ho ở trẻ không kèm đờm, thường gặp ở trường hợp ho do cảm lạnh hoặc dị ứng.

Trẻ sơ sinh bị ho khò khè

Như tên gọi chắc hẳn bạn cũng dễ nhận biết được, tiếng thở khò khè khi bé ho hoặc thậm chí là bé thở rất sâu, thở nhanh, thở rít khi bị ho có nghĩa là bé bị ho khò khè. Ho khò khè thường là do viêm phế quản, cảm lạnh và viêm phổi.

Trong khi những tiếng thở khò khè nhẹ không có gì đáng lo ngại, hãy đưa bé đến bác sĩ ngay lập tức nếu bé khó thở nghiêm trọng.

Ho khò khè là biểu hiện của bệnh viêm phổi, viêm phế quản, cảm lạnh,...
Ho khò khè là biểu hiện của bệnh viêm phổi, viêm phế quản, cảm lạnh,…

Trẻ sơ sinh ho nhiều ban đêm

Đây là tình trạng cơn ho có xu hướng nghiêm trọng hơn về đêm. Trẻ sẽ bị ho nhiều hơn khi đi ngủ, gây khó chịu, ảnh hưởng đến giấc ngủ và sức khỏe của trẻ. Không chỉ ho, trẻ còn bị khó thở, khò khè, đau tức ngực, mệt mỏi.

Con ho về đêm có thể do trẻ bị dị ứng, nhiễm lạnh,  mắc bệnh hen suyễn, viêm xoang,…

Trẻ sơ sinh bị ho có nguy hiểm không?

Ho là phản ứng có lợi, nhằm bảo vệ cơ thể. Vì vậy, trong hầu hết các trường hợp trẻ sơ sinh bị ho đều không quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu để tình trạng đi quá xa tầm kiểm soát, trẻ sẽ có nguy cơ biến chứng, khiến triệu chứng bệnh tái đi tái lại, dai dẳng mãi không khỏi. Nghiêm trọng hơn nữa là gặp biến chứng viêm phổi, suy hô hấp, viêm phế quản,… Đây đều là những bệnh lý rất khó chữa, ảnh hưởng đến sức khỏe và tương lai sau này của bé.

Do đó, việc điều trị sớm là cơ hội giúp bé tránh được những biến chứng nguy hiểm trên.

Trẻ sơ sinh ho phải làm sao?

Khi chăm sóc cho em bé sơ sinh ho, phụ huynh không nên cho con uống bất kỳ loại thuốc kháng sinh không kê đơn nào. FDA đã ra ra cảnh báo rằng, thuốc kháng sinh điều trị và cảm lạnh không được dùng cho trẻ dưới 2 tuổi. Với trẻ lớn hơn, tốt nhất vẫn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc.

Hãy nhớ rằng, cách tốt nhất để điều trị ho cho con bạn là giải quyết triệu chứng và đảm bảo rằng chúng cảm thấy thoải mái nhất có thể. Dưới đây là một số cách tuyệt vời để chăm sóc trẻ ngay tại nhà:

Thay đổi chế độ dinh dưỡng của mẹ

Trẻ dưới 6 tháng tuổi, thức ăn chủ yếu là sữa mẹ. Do đó, việc mẹ ăn gì, uống gì cũng sẽ ảnh hưởng đến tình hình sức khỏe của bé. Vì vậy, mẹ cần biết nên ăn món gì hoặc kiêng cữ thực phẩm nào để không khiến bệnh tình bé trở nên nặng hơn.

Trẻ sơ sinh bị ho mẹ nên ăn gì?

  • Bổ sung rau xanh: Các loại rau xanh màu đậm được coi là thực phẩm “gọi sữa” về tuyệt vời cho các mẹ thường xuyên kêu kham khổ thiếu sữa. Hơn nữa, nhiều loại rau xanh không chỉ chứa chất xơ mà còn giàu vitamin và khoáng chất, rất có lợi cho hệ miễn dịch của trẻ. Đề kháng của trẻ được tăng cường, tình trạng ho sẽ thuyên giảm mà không cần uống thuốc kháng sinh.

Dinh dưỡng phù hợp cho mẹ
Dinh dưỡng phù hợp cho mẹ

Vì vậy, mẹ hãy ăn nhiều hơn một số loại rau xanh như sau: rau đay, bông cải xanh, bắp cải, rau bina, rau đay, rau ngót,…

  • Hoa quả: Dâu tây, mâm xôi, việt quất, cam, lê, táo, bưởi,… là những trái cây giúp bổ sung vitamin và khoáng chất dồi dào cho trẻ sơ sinh.
  • Thực phẩm giàu protein, khoáng chất, vitamin B12, axit béo Omega 3: Thịt bò, thịt gà, thịt lợn, cá hồi, trứng,…
  • Các thức uống lợi sữa: sữa dinh dưỡng, nước rau má, nước gạo lứt, nước mè đen, nước rau ngót, nước hạt sen,…
  • Thực phẩm giàu canxi: Hải sản, tôm, cá,… là những thực phẩm giàu canxi, có tác dụng lợi sữa, cải thiện hệ miễn dịch, giúp bé sớm khỏi bệnh.

Trẻ sơ sinh bị ho mẹ không nên ăn gì?

Có nhiều loại thức ăn, đồ uống nếu mẹ đang cho con bú ăn quá nhiều sẽ gây ảnh hưởng đến chất lượng sữa, khiến cơn ho của trẻ dai dẳng, khó điều trị hơn.

  • Đồ ăn nhiều gia vị: Các món ăn chiên, rán, nhiều giàu mỡ, quá chua hoặc quá cay,… không những khiến bé khó tiêu mà còn gây kích ứng niêm mạc họng, làm cơ quan này tiết nhiều đờm hơn, sinh ra ho.
  • Thực phẩm đóng hộp, chứa chất bảo quản, đồ muối chua, cất trữ trong tủ lạnh lâu ngày,… là những món ăn mẹ cần kiêng nếu không muốn sức khỏe bé bị ảnh hưởng.
  • Thức ăn có nguy cơ gây dị ứng: Để biết bé dị ứng với thực phẩm nào, mẹ nên cho con đi khám và làm xét nghiệm.
  • Đồ uống chứa cồn, nước ngọt có gas, cafein,…

Tăng cường cữ bú

Thông thường, người lớn chúng ta khi bị ho sẽ uống nhiều nước ấm hơn. Tuy nhiên, trẻ sơ sinh được chuyên gia khuyên rằng không nên uống nước vì có thể gây ngộ độc. Thay vào đó, mẹ hãy tăng cường cữ bú cho trẻ.

Tăng cường cữ bú
Tăng cường cữ bú

Sữa mẹ vừa được coi là chất lỏng, giúp bổ sung nước cho cơ thể, có tác dụng làm loãng đờm, thông thoáng đường thở, vừa cung cấp kháng thể cho hệ miễn dịch của trẻ. Từ đó giúp trẻ đối phó với tác nhân gây bệnh và ngăn ngừa sự tái phát.

Vệ sinh mũi, họng thường xuyên

Trường hợp trẻ sơ sinh bị ho có đờm, mẹ nên thực hiện bước vệ sinh mũi và họng bé thường xuyên để tránh sự lây lan của vi khuẩn, virus.

Mẹ có thể áp dụng kỹ thuật vỗ long đờm. Hoặc có thể sử dụng các sản phẩm thuốc nhỏ mũi, họng để làm sạch, thông thoáng mũi, họng của bé.

Kỹ thuật vỗ long đờm cho trẻ sơ sinh
Kỹ thuật vỗ long đờm cho trẻ sơ sinh

Các bước vỗ long đờm cho trẻ sơ sinh:

Chuẩn bị: 1 lọ dung dịch nước muối sinh lý, dụng cụ hút mũi, 1 chiếc khăn mềm.

Thực hiện:

  • Rửa mũi cho bé bằng nước muối sinh lý. Nhỏ đều 2 bên mũi, sau đó giữ nguyên để dung dịch thẩm thấu và làm tan dịch nhầy trong mũi.
  • Tiến hành loại sạch dịch nhầy thông qua dụng cụ hút mũi. Đầu tiên, bóp chặt bầu của dụng cụ, đặt sát lỗ mũi của bé rồi từ tự thả tay ra để tạo lực hút.
  • Rửa thật sạch dụng cụ hút mũi trước khi làm với bên mũi còn lại.
  • Cuối cùng, dùng khăn mềm thấm nước và lau sạch mũi và miệng bé.

Trẻ sơ sinh bị ho nên kiêng gì?

Cơ thể trẻ sơ sinh rất nhạy cảm, cơ quan miễn dịch còn chưa hoàn thiện nên với bất kỳ sự tác động nào, con cũng sẽ dễ bị tổn thương. Từ đó khiến cơn ho ngày càng kéo dài và khó điều trị hơn. Vì vậy, việc kiêng cữ là điều vô cùng quan trọng khi trẻ sơ sinh bị ho.

Tránh xa với tác nhân gây hại

Bụi bẩn, khói thuốc lá, hóa chất, lông vật nuôi, phấn hoa,… Ngoài ra, mẹ cần thường xuyên vệ sinh xung quanh khu vực nhà ở, phòng ốc, giữ cho không gian sống luôn thoáng mát. Khi trời chuyển lạnh, không khí khô, mẹ có thể trang bị máy tạo độ ẩm trong phòng của bé để giúp con dễ thở và thoải mái hơn.

Kiêng gió

Cơ thể trẻ nhiễm lạnh sẽ khiến cơn ho tái phát. Vì vậy, khi ra ngoài đường, mẹ nên mang khẩu trang đầy đủ cho bé. Nếu trời lạnh, cần mặc đủ áo ấm, khăn quàng, gang tay, tất,.. 

Bảo vệ trẻ trước tác nhân từ môi trường
Bảo vệ trẻ trước tác nhân từ môi trường

“Kiêng gió” ở đây không phải là mẹ giữ trẻ ở trong nhà cả ngày, không cho đi bất cứ đâu mà là cần bảo vệ trẻ trước tác hại từ môi trường. Trong trường hợp này là nhiệt độ, không khí, gió,…

Ngoài ra, mẹ cũng không nên cho trẻ nằm điều hòa 24/24. Đặc biệt là nằm trước hướng gió của điều hòa. Điều này sẽ khiến trẻ bị khó thở, tăng tiết đờm, gây ho nhiều hơn.

Kiêng sữa trữ đông

Nhiều mẹ có thói quen trữ sữa trong tủ lạnh để bảo quản. Việc làm này không sai, nhưng khi cho bé ăn, mẹ cần rã đông sữa để nhiệt độ tăng dần. Đồ uống lạnh sẽ gây tổn thương niêm mạc họng, tăng tiết đờm và khiến bé ngày càng nhiều hơn.

Mẹo dân gian trị ho cho trẻ sơ sinh

Với ưu điểm an toàn, lành tính, không gây kích ứng hay tác dụng phụ, nhưng mẹo dân gian trị ho cho trẻ sơ sinh này được rất nhiều mẹ tin dùng. 

Cam nướng

Với đặc tính không thua kém gì “anh chị em” quất, chanh, cam cũng được coi là vị thuốc kháng viêm, trị ho, long đờm hiệu quả. Mẹ chỉ cần chuẩn bị 1 trái cam tươi, ngâm nước muối, rửa sạch rồi nướng bằng lò vi sóng. Khi cam đã chín thơm, cạo sạch lớp vỏ cháy bên ngoài. Sau đó vắt nước cam cho bé uống. Cách trị ho này sẽ không khiến bé khó chịu mà la hét, nôn trớ, bởi vị cam dịu ngọt, rất hợp với khẩu vị của bé.

Cam nướng trị ho cho trẻ sơ sinh
Cam nướng trị ho cho trẻ sơ sinh

Húng chanh và quất

Cách thực hiện bài thuốc chữa ho từ quất và húng chanh vô cùng đơn giản. Mẹ chỉ cần chuẩn bị 2 nguyên liệu đó với số lượng sao cho phù hợp. Thực hiện cụ thể như sau: Húng chanh và quất đem rửa sạch. Sau đó xay nhuyễn 2 nguyên liệu này bằng máy sinh tố. Cho hỗn hợp ra bát và đem hấp cách thủy trong vòng 20 phút. Đến bước này, mẹ sẽ cần một ít đường phèn để hỗn hợp có vị ngọt dịu, vừa tăng hiệu quả của bài thuốc. Khi đường tan, chắt lấy nước rồi cho bé uống ngày từ 2 – 3 lần.

Húng chanh, quất trị ho cho bé
Húng chanh, quất trị ho cho bé

Sử dụng rau diếp cá và nước vo gạo

Rau diếp cá có tác dụng kháng viêm, long đờm. Khi kết hợp với nước vo gạo sẽ mang đến hiệu quả giảm ho tối ưu. Cách thực hiện đơn giản như sau:

Rau diếp cá nhặt lấy phần lá, đem rửa sạch, ngâm với nước muối để loại bỏ hoàn toàn bụi bẩn và vi khuẩn bám trên lá. Sau đó, xay nhuyễn lá diếp cá rồi nấu sôi với nước vo gạo đã chuẩn bị khoảng 15 – 20 phút. Cho bé uống ngày 2 – 3 lần sẽ mang lại hiệu quả giảm ho nhanh chóng.

Trị ho cho bé bằng rau diếp cá, nước vo gạo
Trị ho cho bé bằng rau diếp cá, nước vo gạo

Trẻ sơ sinh bị ho nên uống siro gì?

Với ưu điểm nổi trội, siro ho hiện là dòng sản phẩm được rất nhiều mẹ ưa chuộng sử dụng cho con mỗi khi thời tiết giao mùa. Bên cạnh đó, hầu hết các dòng siro ho trên thị trường đều có thành phần thảo dược thiên nhiên nên loại bỏ nguy cơ gặp tác dụng phụ như khi dùng thuốc kháng sinh. 

Để lựa chọn siro ho tốt cho bé, mẹ nên chú ý đến nguồn gốc xuất xứ, bảng thành phần và tính tiện dụng. Đặc biệt, sản phẩm phải đạt yêu cầu về an toàn và chất lượng do Bộ y tế kiểm chứng.

Dưới đây là gợi ý một số sản phẩm đáp ứng được những yêu cầu khắt khe trên:

Golanil Junior

  • Loại: Dạng xịt
  • Dung dịch: 30ml
  • Đối tượng sử dụng: Trẻ sơ sinh trở lên

Fitobimbi Broncamil

  • Loại: Siro
  • Dung tích: 200ml
  • Đối tượng sử dụng: Trẻ từ trên 6 tháng tuổi

Fitobimbi Propoli

  • Loại: Siro
  • Dung tích: 200ml
  • Đối tượng sử dụng: Trẻ từ trên 6 tháng tuổi

Fitobimbi Tussiflux Junior

  • Loại: siro
  • Dung tích: 200ml
  • Đối tượng sử dụng: Trẻ từ trên 6 tháng tuổi

Những câu hỏi thường gặp

Xung quanh vấn đề kiến thức bệnh lý và cách điều trị, nhiều mẹ có rất nhiều băn khoăn cần được giải đáp. Dưới đây là những câu hỏi chúng tôi tổng hợp được:

Trẻ sơ sinh bị ho có tắm được không?

Vì muốn bảo vệ, sợ con bị cảm lạnh mà nhiều mẹ e dè công việc vệ sinh thân thế cho bé. Nhưng xin thưa rằng, hành đồng này càng khiến bệnh bé trở lên trầm trọng hơn.

Mẹ biết không, cơ thể trẻ sơ sinh rất nhạy cảm nên bất kỳ lúc nào cũng có thể bị đe dọa bởi tác nhân từ bên ngoài môi trường. Nếu thân thể bé không được tắm rửa thường xuyên sẽ tạo ra môi trường thuận lợi để những yếu tố xấu đó tấn công trẻ. Từ đó, trẻ sẽ bị ngứa ngáy, dễ nổi mẩn. Thậm chí có thể gây viêm da, khiến bệnh lý trở nên khó điều trị hơn.

Vì vậy, nếu mẹ hỏi: “Trẻ sơ sinh bị ho có tắm được không?”, thì câu trả lời sẽ là có, cơ thể con rất cần được sạch sẽ và thoáng mát, giúp bé cảm thấy dễ chịu hơn.

Trẻ sơ sinh bị ho có tiêm phòng được không?

Tiêm vắc xin là cách phòng ngừa các bệnh lý theo mùa. Với trẻ sơ sinh bị ho, nhiều mẹ thắc mắc có nên tiêm phòng cho bé không?

Thực chất, việc tiêm phòng cho bé bị ho sẽ phụ thuộc vào chẩn đoán của bác sĩ. Trường hợp, bác sĩ khám thấy bé có biểu hiện nhiễm trùng thì tuyệt đối không được chỉ định tiêm phòng.

Ngược lại, nếu bé chỉ ho nhẹ, kèm theo các triệu chứng khác như sốt, nghẹt mũi, sổ mũi,.. cũng trong tầm kiểm soát thì vẫn có thể được tiêm phòng như bình thường.

Tuy nhiên, việc tiêm phòng cho bé cần thực hiện đúng thời điểm. Nếu quá trễ, liều vắc xin sẽ không mang lại hiệu quả tối ưu.

Trẻ sơ sinh bị ho có nên uống mật ong?

Mật ong được ví như “thần dược thiên nhiên” trị bách bệnh được ông cha rất ưa chuộng. Cho đến ngày hôm nay, mật ong vẫn giữ nguyên giá trị của nó đến với đời sống, sức khỏe của con người. Hẳn trong mỗi gia đình đều có cất trữ 1 vài hũ mật ong để dùng cho nhiều tình huống.

Thế nhưng, với trẻ sơ sinh thì sao? đối tượng này có nên dùng mật ong không? 

Theo khuyến cáo của chuyên gia sức khỏe, trong mật ong có chứa khuẩn Clostridium Botulinum. Đối với cơ thể người lớn, chúng sẽ không gây hại gì. Nhưng với trẻ sơ sinh – đối tượng có hệ miễn dịch non yếu, chức năng gan, thận chưa hoàn thiện. Chất độc trong mật ong trẻ sơ sinh sẽ không thể đào thải được. Do đó, nguy cơ nhiễm độc, gặp tác dụng phụ là điều tất yếu.

Vì vậy, trẻ sơ sinh không được dùng bất cứ chế phẩm nào từ mật ong.

Trẻ sơ sinh bị ho bôi dầu tràm vào đâu?

Dầu tràm là chiết xuất từ cây Tràm. Loại dược liệu này sở hữu vô số lợi ích đến với sức khỏe con người. Chẳng hạn như: chướng bụng, đầy hơi, giảm đau, trị côn trùng cắn, kháng khuẩn, làm ấm cơ thể,…

Nhiều mẹ không biết trẻ sơ sinh bị ho nên bôi dầu tràm vào đâu. Rất đơn giản thôi, mẹ nên bôi dầu cho bé lên phần ngực, lưng, cổ, lòng bàn chân sẽ giúp làm ấm cơ thể, mang lại cảm giác thư thái và thoải mái hơn cho bé.

Xem video một mẹ khác chia sẻ

Trên đây là tất tần tật những thông tin cần biết về trẻ sơ sinh bị ho cũng như cách chăm sóc tại nhà. Mong rằng với chia sẻ này, phụ huynh đã có cho mình thêm thật nhiều kiến thức bổ ích để làm hành trang, đồng hành cùng bé yêu trong quá trình lớn khôn.

T.S B.S Đặng Hùng Minh
Tiến sĩ y khoa chuyên ngành Hô hấp được đào tạo tại Nhật Bản. Tư vấn bài viết chuyên môn trên website vesihohap.

Bài nên đọc

Bình luận

Leave A Reply

Please enter your comment!
Please enter your name here

Nên đọc thêm